Author :
Abstract
Modern sanayi ve şehirleşme, ülkemizin çeşitli yörelerinde, usta-çırak ilişkisiyle yüzlerce yıldır nesiller boyuaktarılarak geleneksel hale gelmiş birçok halk zanaatının körelmesine ya da yok olmasına neden olmaktadır.Bu çalışmada, Vezirköprü (Samsun) yöresinde, belki de son ustalarıyla yaşatılan kaybolmaya yüz tutmuşkösüre yapımı, kösürenin kullanım alanları ve kösüre kültürünün modern yaşama aktarılarak korunması elealınmıştır. Yapılan çalışma sonunda, Vezirköprü yöresinde bu el sanatını icra eden 6 (altı) kösüre ustası tespitedilmiş ve kayıt altına alınmıştır. MTA'ya gönderilen numunelerin mineralojik analiz sonuçları ile kösüretaşının bileme işinde, yapay bileme taşlarına göre avantajları ortaya konulmuştur. Son aşmada ise bu kültürelunsurun turistik materyal olarak kullanımı ve şehir kültürüne adaptasyonu ile ilgili tasarım örneklerisunulmuştur.
Keywords
Abstract
In various regions of our country, many folk artisanal transferred from generation to generation for centuriesby the master and apprentice relationship has become traditional, atrophied or been destroyed because ofmodern industry and urbanization. In this study, in Vezirköprü region, perhaps with the last great masters andhave begun disappear with the construction of kösüre the usage area of the kösüre and the protection of thekösüre culture is transfered to modern life are discussed. After research, in Vezirköprü region six kösüremasters were identified and registered, in dealing with this artisanal. According to the assay results of theminerolojik samples sent to MTA, the kösüre stone grinding work has been shown to be advantageouscompared to synthetic grinding stone and in the last stage , this cultural elements for use as a tourist objectand design examples are presented regarding the suitability of urban culture.
Keywords
- AKBULUT, Semra (2004) ″Trabzon El Sanatları″, Trabzon Halk Kültürü
- AKBULUT, Semra (2004) ″Trabzon El Sanatları″, Trabzon Halk Kültürü Araştırmaları, Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Trabzon.
- Büyük Türkçe Sözlük (2014),
- http://www.buyukturkcesozluk.net/kelime/k%F6s%FCre.html Son erişim 13/01/2014
- ERASLAN, Aylin. (2009). Antakya ve Çevresinde El Zanaatları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 12, 373-402
- ERGÜR, Atilla. (1997). Gelenek, Görenek ve inançların Halk Sanatına Etkisi.
- MEGEP (2006). Anadolu Halk Kültürü. Ankara.Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (2012). İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız. Ankara.
- ŞAHİN, Kemalettin, YILMAZ, Ali., GÜNEL, Asiye (2013) "Midyat Taşı Ve Taşİşçiliği: Doğal ve Kültürel Çevre İlişkileri (Midyat Stone And Stone Work:Natural And Cultural Envıronment Relatıons) Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi .,Cilt: 6 Sayı: 24.,Issn: 1307- 9581.
- ŞİŞMAN, Bekir (2011) ″Samsun’da Yaşatılan Geleneksel El Sanatlarının BirEnvanteri ve Bunların Geleceğe Aktarılması Sorunu″ Samsun Sempozyumu, Samsun.
- UZUN, Ali., UZUN, Sebahat (2001) ″Taşhaneden Aşhaneye Taş Pilekiler,
- Rapor No: MAT-13002714, MTA (2013), Ankara Kaynak Kişiler
- Selim ARSLAN, 1950 Doğumlu, Okuryazar, Vezirköprü, TüccarMustafa KARATAŞ, 1973 Doğumlu, Okur Yazar, Taşağıl Köyü, Kösüre Ustası
- Mustafa EROL, 1965 Doğumlu, Okur Yazar, Altınkaya Köyü, Kösüre Ustası
- Cafer KIROĞLU,1962 Doğumlu, Okur Yazar, Kuzgunkayası Köyü, KösüreUstası Mustafa TEKE, 1973 Doğumlu, Okur Yazar, Altınkaya Köyü, Kösüre Abdullah YÜKSEL ,1953 Doğumlu, Okur Yazar Değil, Kabalı Köyü,
- Hakkı USTA, 1957 Doğumlu Okur Yazar Değil, Taşağıl, Köyü, Kösüre Ustası