GELENEKSEL YAPI İLE MODERNİTE ARASINDAKİ GERİLİME BİR ÖRNEK: ARNAVUTLUKTA KAN DAVALARI VE II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE SORUNA ÇÖZÜM ARAYIŞLARI
Author :
Abstract
kanunu olarak tanımlanan bu kanunlar çerçevesinde Kan Davaları Arnavutlar arasında oldukçayaygınlaşmıştır. 20. yüzyılın başına gelindiğinde Osmanlı Devleti birçok alanda modernleşmeye çalışırkengeleneksel yapı ile zorlu bir mücadeleye girmek durumda kalmıştır.Meşrutiyet sadece Türkler için değil Osmanlı Devleti içindeki tüm unsurlar için önemli bir tarihsel olaydır.Bu açıdan bugün ulus-devlet haline gelmiş birçok Balkan devletinin demokrasi tarihini 1876 yılında ilki ilanedilen Meşrutiyetle başlatmakta yarar vardır. 1908 ilan edilen Meşrutiyet önemli ölçüde Balkanlardakigelişmelerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. II. Meşrutiyet sonrasında İttihat ve Terakkinin izlediğimerkezileşme politikası modernleşme çabalarının önemli bir özelliği olarak dikkati çekmektedir. Bu süreçteOsmanlı Hükümetleri Arnavutlukta yaşanan Kan Davalarını bitirerek toplumsal uzlaşma yaratma amacınauygun olarak daha önce başlanmış ama yeterli ilerleme sağlanamamış Müsalaha-i Dem Komisyonlarını(Kan Davalarını Barıştırma) yeniden faaliyete geçirmeye karar vermişlerdir. Böylece modernleşmenintoplumsal tabana yayılması ve toplumun geleneksel yapısının çözülerek yeni sisteme uyum sağlamasınaçalışılmıştır.Makalenin amacı, bu kan davalarının kökenlerini ve Osmanlı Devletinin bu geleneksel yapıyı dönüştürerekArnavutlar arasında uzlaşma sağlayacak bir altyapının oluşturulmasına yönelik politikalarını incelemektir.
Keywords
Abstract
Blood feuds between Albanians emerged as a natural reflection of theLaw of Lek Dukak which was definedas the mountain law and in the framework of this law, blood feud had become widespread among Albanians.In the beginning of the twentieth century, while the Ottoman Empire was trying to become modern in manyareas, the empire was obliged to enter into a tough struggle against traditional structure.Constitutionalism, not just for the Turks but also for all elements of the Ottoman Empire, is an importanthistorical event. From this point of view it is useful to start history of democracy of many Balkan states whichnow have become nation states, with First Constitutional Era in 1876. Furthermore, the Second ConstitutionalEra which was declared in 1908 has significantly emerged as a result of the developments in the Balkans.After declaration of the Second Constitutional Era, the centralization policies of the Committee of Union andProgress are remarkable as an important feature of the modernization efforts. In this process, the Ottomangovernment decided to restart "Müsalaha-i Dem Commissions" (Reconciliation of the Blood Feuds) whichwas previously started but could not be successful to finish blood feuds and to create social consensus inAlbania. Thus, the spread of modernization to social base and to adapt the empire to the new system bydissolving the traditional structure of society were aimed. The purpose of the article is to examine the originsof these feuds and policies of the Ottoman Empire on the creation of a substructure that enables reconciliationbetween Albanians through transforming traditional structure.
Keywords
- Avlonyalı Ekrem Bey, Osmanlı Arnavutluk’undan Anılar (1885-1912), İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
- Ayni, M.Ali, Ulusçuluk, Peva Yayınları, İstanbul 1997.
- Bartl, Peter, Milli Bağımsızlık Esnasında Müslüman Arnavutları (1878- 1912), Çev. Ali Taner, Bedir Yayınları, 1998.
- Basri, Mustafa, Arnavutluk ve Buhran-ı Osmani, 1329.Bayur. Y. Hikmet, İkinci Meşrutiyet Devri Üzerine Bazı Düşünceler, Belleten cilt XXIII.sayı.90’dan ayrı basım TTK, basımevi Ankara 1959.
- Brahaj, Sokol, Arnavutluk'ta Demokratikleşme Süreci ve Avrupa Birliği'ninYapıcı Etkileri, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2009
- Çelik, Bilgin, İttihatçılar ve Arnavutlar, II. Meşrutiyet Döneminde Arnavut Ulusçuluğu ve Arnavutluk Sorunu, Büke Yayınları, İstanbul 2004.
- Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi, Hatırat-ı Niyazi, Örgün Yayınevi, 2003.
- Kadri, H. Kazım, Balkanlardan Hicaza İmparatorluğun Tasfiyesi (10 Temmuz İnkılabı ve Netayici), Pınar Yayınları, İstanbul 1992.
- Nüfus, Çev.Akile Zorlu Durukan&Kaan Durukan, İmge Yayınları, 2002.
- Kayalı. Hasan, Jön Türkler ve Araplar, Osmanlıcılık, Erken Arap Milliyetçiliği ve İslamcılık (1908-1918), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1998.
- Kuran, A. Bedevi, İnkılap Tarihimiz ve İttihat ve Terakki, Tan Matbaası, 1948.Kuran, A. Bedevi, Osmanlı İmparatorluğunda İnkılap Hareketleri ve Milli Mücadele, Baha matbaası, İstanbul 1956.
- Kutay, Cemal, Şehit Sadrazam Talat Paşa’nın Gurbet Hatıraları, C. 2, Kültür matbaası, İstanbul 1983,
- Kutay. Cemal, Şehit Sadrazam Talat Paşa’nın Gurbet Hatıraları, Kültür Matbaası, İstanbul 1983.
- Macfie, A.L, The End of Ottoman Empire 1908-1923, Newyork 1998.
- Ortaylı, İlber. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Alkım Yayınları, 2006.Şeyhülislam Cemaleddin Efendi, Hatırat-ı Siyasiyesi, Dersaadet 1332.Uzer, Tahsin, Makedonya’da Eşkıyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, TTK, Ankara 1979.