PRİŞTİNELİ VÂSIK VE BİLÂDİYYESİ

Bilâdiyyeler, genellikle Osmanlı coğrafyasındaki yerleşim yerleri hakkında yazılmış olan manzum türlerden biridir. Bu türdeki şiirler, muhteva bakımından çeşitli şehirler hakkında yazılmış olan şehrengizlerle benzerlik gösterir. Ancak bilâdiyyeler yerleşim yerleri hakkında ayrıntılı bilgi vermekten ziyade bu yer isimlerinin tevriyeli bir şekilde kullanımlarının tercih edilmiş olmalarıyla şehrengizlerden ayrılır.Edebiyatımızda bu türde yazılmış olan şiir sayısı oldukça sınırlıdır. Daha önceki yapılan çalışmalar ışığında bu türde Arayıcı-zâde Hüseyin Ferdî, Derviş Ömer Efendi, Fasîhî, Zihnî Efendi, İştibî Ahmed Efendi, Mecdî ve Lutfî’nin bilâdiyye sahibi olduğu tespit edilmiştir. Bunlardan Fasîhî’nin bilâdiyyesi elde değildir. Yaptığımız mecmua taramaları esnasında bu şairler dışında hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi olmayan ancak 18. yüzyıl şairlerinden olduğu anlaşılan Vâsık mahlaslı bir şairin daha bilâdiyyesinin olduğunu tespit ettik. Tespit ettiğimiz bu şiirle birlikte edebiyatımızda bu türü tercih eden şair sayısı sekize, elde olan şiir sayısı ise yediye çıkmaktadır.Bu çalışmada örneklerine az rastlanan nazım türlerinden biri olan bilâdiyyeler üzerinde genel bir değerlendirme yapılmış, ardından Vâsık’ın bilâdiyyesinin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak çeviriyazılı metni verilmiştir.

Keywords

Klasik Türk Edebiyatı, 18. Yüzyıl, Vâsık, Bilâdiyye.