Author :
Abstract
Bulancak, Giresunun Karadeniz kıyısında yer alan, en kalabalık ilçelerinden biridir. Doğal ortam özelliklerine bağlı olarak ilçenin çeşitli ve kendine özgü bir yemek kültürü bulunmaktadır. Bu çalışmada Bulancak Yöresi nin doğal ortam özellikleri ve bu özelliklerin insanların beslenme alışkanlıklarına nasıl yansıdığı coğrafi bakış açısıyla değerlendirilmiştir. İlk etapta yörenin fiziki, beşeri ve ekonomik coğrafya özellikleri genel hatlarıyla ele alınmış, daha sonra ise yöre insanının temel besin maddeleri bu özelliklerle ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Bu süreçte resmi kurum ve kuruluşlardan alınan veriler ve yöre halkıyla yapılan görüşmeler çalışmanın temel veri kaynağını oluşturmuştur.Bulancakın mutfak kültürü kırsal yerleşmelerde daha belirgin olmak üzere büyük ölçüde doğal koşullara bağlı olarak şekillenmiştir. Yörenin her mevsimi yağışlı, yazları serin kışları ise çok soğuk olmayan, ılıman iklimi yöre halkının önemli besin maddeleri olan lahana, mısır, fasulye, bezelye ve kabak gibi pek çok sebze türünün gelişimine imkân tanımıştır. Bunun yanı sıra ilçenin bir kıyı yerleşmesi olması balık tüketimini de artırmıştır. Doğal çevre koşullarının etkisiyle Bulancakda sebze, balık ve tavuk eti tüketimin fazla olduğunu, kırmızı etin ise yöre halkı tarafından daha az tüketildiğini söylemek mümkündür. Anadolunun pek çok yerinde olduğu gibi Bulancakta da ilkbahar ve yaz aylarında sebzeler taze olarak tüketilirken, kış mevsiminde yazdan hazırlanan turşular ve sebze kurutmaları kullanılmaktadır. Kırdan kente yapılan göçlere, teknolojik ve sosyo-ekonomik gelişmelere bağlı olarak Bulancakın yemek kültüründe de değişimler yaşanmaktadır. Yörede özellikle 30 yaş altındaki nüfus geleneksel yemekleri beğenmemekte, daha pratik ve lezzetli olduğu düşünülen fast food tarzı yemekleri tercih etmektedir.
Keywords
Abstract
Bulancak is one of the most crowded districts of Giresun on the Black Sea coast. Depending on the characteristics of the natural environment, the district has a diverse and distinctive food culture. In this study, Bulancak region's natural environment characteristics and geographical view of how these characteristics are reflected in people's eating habits have been evaluated. In the first step, the physical, human and economic geographical features of the region were discussed in general terms, and then the basic nutrients of the local people were explained in relation to these characteristics. In this process, the data obtained from official institutions and organizations and the interviews made with the local people constituted the basic data source of studying.The culinary culture of the Bulancak has been shaped by natural conditions to be more specific in rural settlements. Every season, rainy, the summers cool winters which are not very cold, the moderate climate allows the development of many vegetable species, such as cabbage, corn, beans, peas and zucchini, which are important nutrients of the local people. In addition, the fact that the district is a coastal settlement, the consumption of fish has increased. It is possible to say that consumption of vegetables, fish and chicken meat are higher in Bulancak due to natural environmental conditions and that red meat is consumed less by local people. As in many parts of Anatolia, Bulancak also people use pickles and dried vegetable prepared from the summer in the winter season while fresh vegetables are consumed in spring and summer. Due to the migrations made to the city and the technological and socio-economic developments, changes in the food culture of Bulancak are being experienced . In particular, the population under the age of 30 doesnt prefer traditional food but fast food style meals, which are thought to be more practical and delicious.
Keywords
- Bekdemir, Ü. Kuruluşu-Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri Yönünden Bulancak Kenti, Çizgi Kitabevi, Konya, 2004.
- Beşirli, H. Yemek, Kültür Ve Kimlik, Millî Folklor Dergisi, Sayı 87, 2010.
- Ertaş, Y. Gezmen Karadağ, M. Sağlıklı Beslenmede Türk Mutfak Kültürünün Yeri, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, 2013.
- Koca, N. Yazıcı, H. Coğrafi Faktörlerin Türkiye Ekmek Kültürü Üzerindeki Etkileri, Turkish Studies International Periodical For the Languages Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/8, Summer, 2014.
- Orkun, N. D. Küresellesmenin Değiştirdiği Yemek Kültürü: İstanbul Beyoglu: 2002- 2009, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009.
- Tümertekin, E. Özgüç, N. Beşeri Coğrafya İnsan Kültür Mekan, Çantay Kitabevi, Ankara, 2011.
- Usta, S. Bulancak (Giresun) Yöresinde Yemek Kültürünün Doğal Çevre ile İlişkisi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 2017.
- Uzun, A. Uzun, S. Taşhaneden Aşhaneye Pileki, T.C. İyidere Kaymakamlığı Kültür Yayınları, Sayı: 1, Ankara, 2008.
- Yalçın, M. İnsan-Çevre Etkileşimi Kapsamında Yemek Yeme Mekânlarının Kimlik Oluşumundaki Belirleyiciler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008.