Author :
Abstract
1844 yılında yapılan tashih-i sikke düzenlemesi Osmanlı Devletinin para sorunlarını halledebilmesi ve kalpazanlığın önüne geçilmesi için atılan önemli bir adımdı. Savaş dönemi her devlet açısından siyasi, toplumsal ve ekonomik sıkıntıların yoğun olduğu bir dönemdir. Osmanlı Devleti de Kırım Savaşı döneminde ekonomik ve mali sıkıntılar yaşadığı için kurmak istediği para düzenini istikrarlı bir şekilde sürdüremedi. Para düzeninin bozulmasından yararlanan kalpazanlar oldu. Devletin mali sorunları çözmek için 1840 yılında çıkarttığı kaimeleri mecbur kalıp yeniden çıkartmasından faydalanan kalpazanlar devletin senyoraj gelirine el koydu. Kalpazanlar, bu dönemde sahte kaime çıkarttı veya var olan kaimeler üzerinde oynamalar yaptı. Kalpazanların bu faaliyetleri emisyonun artmasına ve dolayısıyla enflasyonu da tetikledi. Ayrıca bu dönemde Osmanlı Devleti sahte kaimelerin yanı sıra ayarı bozuk yabancı metal paraların ve sahte paraların yarattığı sorunlarla da uğraşmak zorunda kaldı. Çalışmada devletin bu sorunları çözme yöntemi ve kalpazanların bu faaliyetlerinin yarattığı sorunları ele alındı.
Keywords
Abstract
Coin regulation, coded in 1844 was an important step to prevent the forgery and monetery problems of the Ottoman State. The emergency of war was a critical turn out point of fiscal, politic and social problems according to every states. Ottoman State failed to regulate continously the devised monetery system due to the fiscal problems, emerged by the war of Crimea. These who benefit the failure of the devised monetery system were forgerers. When the state was forced being decided to re-issue the ex-currency kaime (Paper Money), released first in 1840 in order to overwhelm the financial handicaps, the forgerers benefited from the circumstances by intruducing the forge paper manies in to the market and hindering the state from the revenue of state right of newly issued currency. Forgerers in this circumstance of financal catastrophy were either forged the already existed paper manies or reliesed brand new forge monies to the market. Their forgery caused the abundancy of the paper manies in the morket and accellerate the market prices resulting with high inflation. Besides the Ottoman State had already coped with the foreign ruined coins and forged foreign paper manies when the newly intruduced forge Ottoman paper manies entered the market. In this study the mythods of the state solving the forgery and the ultimate results of menace, caused by the forgery were intruduced.
Keywords
- ACEHAN, Abdullah ; “Osmanlı Devleti’nin Sürgün Politikası ve Sürgün Yerleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 1/5, Fall 2008, s. 16.
- ----------------------------- ; Osmanlı Finans Sisteminde Dönüm Noktası: Kağıt Para ve Sosyo-Ekonomik Etkiler, Eren Yayıncılık: İstanbul, 1996; 296 ss.
- AKYILDIZ, Ali ; Para Pul Oldu: Osmanlı’da Kağıt Para, Maliye ve Toplum, İletişim Yayıncılık: İstanbul, 2003; 496 ss.: 9789750501111.
- ATILGAN, Hasan ; Parasal Anayasa, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, No 1, 2009 ISSN: 2146-0817.
- BERKES, Niyazi ; 100 soruda Türkiye İktisat Tarihi, II. Cilt: Osmanlı Devleti’nin Çöküşü, Gerçek Yayınevi: İstanbul, 1970.
- ÇAKIR, Coşkun ; Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi, Küre Yayınları: İstanbul, 2001; 365 ss.: 975-6614-03-x.
- DAVIDS, James ; Taş Devrinden Bugüne Tarihimiz: İnsanın Öyküsü, 6. bs., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul, 2011, 478 ss., ISBN 978-9944-88-103-6.
- EAGLETON Catherine - WILLIAMS ,Jonathan ; Paranın Tarihi, çev. Fadime Kahya, İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul, 2011, 394 ss: 978-605-360-076-3.
- ERLER, Mehmet Yavuz ; Osmanlı Devleti’nde Kuraklık ve Kıtlık Olayları (1800- 1880), Libra Kitap, İstanbul 2012, ISSN: 978-605-4326-05-01
- ---------------------------------- ; Refugees in the basin of the Canik mines: GreekOrthodox from mining to agriculture, Black Sea History Volume 5 (2015), European Social Fund and Thales Project, 2016, pp.185-221.
- HULKİENDER, Murat; Bir Galata Bankerinin Portresi: George Zarifi 1806-1884, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi: İstanbul, 2003, 148 ss., ISBN:
- KAZGAN, Haydar ; Osmanlıda Avrupa Finans Kapitali, C. 1, Roma Yayınları, 2005; 211 ss.: 9756349204.
- MİNE, Erol ; Osmanlı İmparatorluğu’nda Kağıt Para (Kaime), Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1970, 254 ss.
- ÖZTÜRK, Nazım ; Para, Banka, Kredi, Güncellenmiş 2. Baskı., Ekin Yayınevi: Bursa, 2014; 477 ss.: 978-605-5048-70-9.
- SKENDER, Rizaj ; “Counterfeit of Money on the Balkan Peninsula from the XV to theXVII Century”, Académie Serbe des Sciences et des arts Instut des études Balcaniques, Balcanica I, Beograd, 1970, ss. 71- 79
- PAMUK, Şevket ; Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları: İstanbul, 1999; 327 ss: 975-333-097-9.
- ----------------------- ; İstanbul ve Diğer Kentlerde 500 Yıllık Fiyatlar ve Ücretler 1469-1998, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü: Ankara, 2000; 209 ss.: 978-975-192- 595-4
- WIELANT, Friedrich - RITMANN, Herbert vd. Badische Münz- und Geldgeschichte/Deutsche Geldgeschichte seit 1914/ Die Münzprägungen der deutschen Staaten vorEinführung der Reichswährung- Königreich Preußen 1797-1873- 3 Bücher, Verlag: Verlag G. Braun, Karlsruhe: Köln, 1955.