Author :
Abstract
Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Devletine karşı İtilaf Devletlerince oluşturulan güçlüdonanmaya karşı, Osmanlı donanmasınca en az kara savaşlarındaki kadar çetin ve zorlu birmücadele verilmiş ancak bu mücadele Gelibolu Yarımadasında kazanılan zaferin gölgesindekalmıştır. Denizaltı gemileri taarruzi maksatlı olarak dünya tarihinde ilk defa Birinci DünyaSavaşında Atlantik cephesinde ve Osmanlı cephelerinde kullanılmıştır. Gizlilik içinde,sürpriz etkisiyle harekat yapan bu yeni savaş gemisi tipi, savaşta Osmanlı donanmasına karşıetkinlikle görev yapmıştır.Bu çalışmada emperyalizmin en hızlı döneminde mali iflası yaşayan bir devletin işgalgirişimi ve anavatanı koruyabilecek nitelikte bir donanmanın olmamasına karşın, donanmapersonelinin her türlü zor şartlara rağmen düşman güçlerine karşı yapmış olduğu mücadeleyedeğinilmektedir. Bu mücadele Çanakkale Boğazında mayınlama, denizaltı gemileriningeçişini engelleme ve deniz top ateş desteği ile Gelibolu yarımadasında savaşan kuvvetlerinlojistik desteği ve bu desteği engelleme savaşı içindeki denizaltılar ekseninde incelenecektir.Bu güne kadar yapılan akademik çalışmalarda gündeme getirilmemiş olan bazı ayrıntılardenizaltılarla mücadele alt başlığında Başbakanlık Osmanlı Arşivi kaynaklarından istifade ileaktarılacaktır.
Keywords
Abstract
During World War I, Ottoman navy fought a battle as fierce and compelling as the one tookplace on the field against the strong navy built by the Allied Powers. However this fight wasovershadowed by the victory won on the Gallipoli Peninsula. It was during World War I whensubmarines were used for the purposes of attack for the first time in World History at thebattle fronts of Atlantic and the Ottoman State. This new type of ship which carried outmilitary action in disguise fulfilled its duty against the Ottoman Navy in full efficiency andalmost performed a surprising attack.In this study, despite the fact that the Ottoman Empire, in a state of financial bankruptcy inthe most intensive period of imperialism, lacked a navy which had the capacity to defend thehomeland and despite all the challenges the naval personnel had to face, the though andcompelling battle fought by the Ottoman Navy against the occupying forces will be evaluated.This battle will be scrutinized in consideration of the mining at the Dardanelles, preventingthe passage of the submarines and the support given with artillery fire on the sea as well as thelogistic support given for the forces fighting on the Gallipoli Peninsula and the role of thesubmarines in the battle for preventing this support.Details, which have been omitted and overlooked in academic research so far, will bepresented under the subtitle fight with the submarines and in this the documents at thePrime Ministry Ottoman Archives will be consulted.
Keywords
- AKKAYA İbrahim, AYANOĞLU Fahri, Denizlerimizin Amirleri, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009
- APATAY Çetinkaya, Ege’de Olup Bitenler, Deniz Basımevi, İstanbul, 2009.
- BARGUT Şemsettin, Birinci Dünya Harbinde ve Kurtuluş Savaşı’nda Türk Deniz Harekatı, Deniz Basımevi, İstanbul, 2000.
- BATMAZ Şakir, II. Abdülhamit Devrinde Osmanlı Donanması, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri, 2002.
- BATMAZ Şakir, Bilinmeyen Yönleriyle Osmanlı Bahriyesi, Yitik Hazine Yayınları, İstanbul, 2010.
- BESBELLİ Saim, Çanakkale’de Türk Bahriyesi (1914-1918), Dz.K.K.lığı Mrk.D.Bşk.lığı Basımevi, Ankara, 2005.
- BÜYÜKTUĞRUL Afif, Osmanlı Deniz Harp Tarihi ve Cumhuriyet Donanması, Deniz Basımevi, İstanbul, 1984.
- GÜVENÇ Serhat, Osmanlıların Dretnot Düşleri, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2009
- KARADOĞAN Umut Cafer, Türk Donanması ve Faaliyetleri (1914-1925), Gazi Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
- LANGENSIEPEN Bernd ve GÜLERYÜZ Ahmet, Osmanlı Donanması, Denizler Kitabevi, İstanbul, 2000.
- LUDWİG Emil, Yavuz ve Midilli’nin Yolculuğu, Burçak Yayınları, İstanbul, 1968.
- METEL Raşit, Türk Denizaltıcılık Tarihi, Deniz Basımevi, İstanbul, 1960.
- MERCAN Evren, Osmanlı Bahriyesi’nde İlk Denizaltılar, Deniz Basımevi, İstanbul, 2012.
- MİRLİVA SEDAT, Boğazlar Meselesi ve Çanakkale Deniz Savaşı’nda Türk Zaferi, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2007.
- ÖZÇELİK Necmettin, Çanakkale Harbinde Deniz Kuvvetleri ve Denizaltılarla Mücadele, Donanma Komutanlığı 3üncü Deniz Harp Tarihi Semineri Bildirileri, Deniz İkmal Grup Komutanlığı Basımevi, Ankara, 2006.
- ROBİNS Keith, Birinci Dünya Savaşı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 1984,
- SANDERS Liman von, Türkiye’de Beş Yıl, Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş., 1999.
- SELÇUK Mustafa, Hedef Şehir İstanbul, Çanakkale Geçildi mi?”, Emre Yayınları, İstanbul, 2005.
- ŞİMŞEK Erdoğan - GÜNER Aynur, Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey’in Günlükleriyle Çanakkale Deniz Savaşları, Deniz Basımevi, 2010.
- TUNABOYLU İskender, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yavuz (Goeben) Zırhlısı, Deniz Basımevi, İstanbul, 2006.
- Balkanlar Harbinde Osmanlı Donanmasının Deniz Muharebeleri, Deniz Basımevi, İstanbul, 1981.
- Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi (Haziran 1914-25 Nisan 1915), V/I, Genelkurmay Personel Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2012.
- Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi, V/III, Genelkurmay Personel Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2012
- Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, VIII, Ankara, 1976.
- Pirireis Araştırma Merkezi, Marmara’da Denizaltı Avı, Deniz Basımevi, İstanbul, 2006.
- Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Osmanlı Deniz Harekatı 1912-1913, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
- ATMACA Gökhan, “Birinci Dünya Savaşı’nda Barbaros Hayreddin Zırhlısı’nın İngiliz Denizaltısı E-11 Tarafından Batırılışı”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, 20 (Ağustos 2012), ss.55-70.
- BEDİRHAN Yaşar - ATABEY Figen, “Osmanlı Bahriyesi’nde Yabancı Danışmanlar (1808-1918)”, Turkish Studies, 8/5 (Spring 2013), ss. 127-139,
- DAV’ER Abidin, “İkinci Abdülhamit Devrinde Donanmamız”, Resimli Tarih Mecmuası (Mayıs 1952), III, 30, ss.1532-1535.
- ÖNDEŞ Osman, “Abdülhamid Devrinde Donanma I”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi (1969), IV, 19, ss.68-78.
- ÖZÇELİK Selahittin, Donanma-yı Osmanlı Muavenet-i Milliye Cemiyeti, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.