Author :
Abstract
Bu çalışmada Özdemir Paşa ve oğlu Özdemiroğlu Osman Paşa'nın faaliyetleri ile ilgiliolarak Osmanlı İmparatorluğunun Kızıldeniz sahilleri hâkimiyeti, Portekizlilerlemücadele, bölgedeki Türk-İslam kültürü ve devlet teşkilatının yerleştirilmesiincelenmektedir. Osmanlı Devleti önce Yavuz Sultan Selim daha sonra Kanunî SultanSüleyman döneminden itibaren, Afrika kıtası ve kıtayı çevreleyen denizlerde fetihhareketlerine girişmiş, buralarda faaliyet gösteren Portekizlilerle yıllarca sürenmücadeleler sonucunda önce Yemen (1538) ardından Özdemir Paşanın başarılıseferleriyle Habeşistanı idarî teşkilatına dâhil etmiştir (1555). Özdemir Paşanın yerlikabileleri itaat altına alarak bölgede başlattığı Osmanlı hâkimiyeti, vefatının ardından(1560) beylerbeyliğe getirilen oğlu Osman Paşa tarafından güçlendirilmiş vePortekizlilerin bölgedeki misyonerlik faaliyetleri önlenmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, the activities made by Ozdemir Pasha and Ozdemiroglu Osman Pasharelated with the dominition of The Ottoman Empires Red Sea coasts, fighting againstThe Portuguese, placement of the Turkish-Islamic culture and state organization in theregion is analyzed. The Ottoman State beginning from Yavuz Sultan Selims and thenSultan Suleiman the Magnificents period started to conquest to continent of Africaand around the sea of the continent, after struggle with The Portuguses operating inthere, conquered Yemen (1538) and then Abyssinia (1555) resulted in campaign ofOzdemir Pasha. Ozdemir Pasha started to dominate indigenous tribes by taking controlin the reigon. After the death of Ozdemir Pasha (1560), Osman Pasha who was the sonof Ozdemir Pasha, had been appointed as Abyssinia governor continued to strengthenOttomans domination and tried to prevent missionary activities of The Portugueses.
Keywords
- Abdurrahman Şeref, “Öztemüroğlu Osman Paşa”, TOEM (1329), IV/21, İstanbul.ABDÜSSELAM, İbrahim, Yemen Seyahatnamesi ve Coğrafya-yı Nebâtiyesi. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2008.
- ÂSAFÎ Dal Mehmed Bey, Şecâ’atnâme (Haz. Abdülkadir Özcan), Çamlıca Yayınevi İstanbul 2007.
- BALDACCI, A., “Habeş Eyaleti”, İA, C. V/1, ss.3-6, MEB Yay., İstanbul 1964.
- BAYUR, Y. Hikmet, Hindistan Tarihi: İlk Çağlardan Gürkanlı Devleti’nin Kuruluşuna Kadar (1526), C.I., TTK Yay., Ankara 1946.
- BLACKBURN , J.R., “Özdemir Pasha”, EI2, Volume VIII, pp. 235-236, Brill, Leiden 1995.
- FANSHAWE, H.C., “Gucarât”, İA, C.IV, ss. 819-820, MEB Yay., İstanbul 1988.Hacı Âli, Telhîsü’l-Barkı’l-Yemânî/Ahbârü’l-Yemânî (Haz. Sadettin Baştürk),Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum 2010.
- JOHNSTON, Harry, The Nile Quest: A Record Of The Exploration Of The NileAnd Its Basin, Cambrige University Press, New York (digital printed version) 2011.
- KARANFİL, Mustafa, Harimî’nin Zafernâme ve Goncasına Göre ÖzdemiroğluOsman Paşa, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1998.
- MUGHUL, Muhammed Yakub, Kanunî Devri Osmanlıların Hint OkyanusuPolitikası ve Osmanlı Hint Müslümanları Münasebetleri (1517-1538), Fetih Yayınevi, İstanbul, 1974.
- Mustafa Rumûzî, Nâme-i Fütûh-ı Yemen/Yemen’de Osmanlı İdaresi ve Rumûzî Tarihi, C. I (Haz. Hulûsi Yavuz), TTK Yay., Ankara 2003.
- ORHONLU, Cengiz, “ XVI. Asrın İlk Yarısında Kızıldeniz Sahillerinde Osmanlılar”, Tarih Dergisi, XII/16 (Eylül 1961), ss. 1-23.
- __________, “Osmanlıların Habeşistan Siyaseti”, Tarih Dergisi, XV/20 (Mart 1965), ss. 39-54.
- __________, “Hint Kaptanlığı ve Pîrî Reis”, Belleten, XXXIV/ 34 (Nisan 1970), ss. 235-254.
- __________, “Seydî Ali Reis”, Tarih Enstitüsü Dergisi (TED), I (Ekim1970), ss.39-56.
- __________, “Habeş Eyaleti”, DİA, C.XIV, ss.364-367, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1996.
- __________, Osmanlı İmparatorluğu’nun Güney Siyaseti Habeş Eyaleti, TTK Yay., Ankara 1996.
- ÖNALP, Ertuğrul, “Hadım Süleyman Paşa’nın 1538 Yılındaki Hindistan Seferi”, OTAM, XXIII (2010), ss. 195-239.
- ÖZBARAN, Salih, “Osmanlı İmparatorluğunun Hindistan Yolu XVI. AsırdaTicaret Yolları Üzerinde Türk-Portekiz Rekabeti, Tarih Dergisi, XXXI (Mart 1977), ss. 65-146.
- __________, Yemen’den Basra’ya Sınırdaki Osmanlı, Kitap Yayınevi, İstanbul 2004.
- SIDDIQI, İqtidar Husain, “Hindistan Müslüman Sultanları ile OsmanlılarArasında Kültürel ve Diplomatik İlişkiler”, XV ve XVI. Asırları TürkAsrı Yapan Değerler Ed. Abdülkadir Özcan, Ensar Neşriyat, İstanbul 1997, ss.115-124.
- SOUCEK, Svat, "Ottoman Naval Policy Indian Ocean", s.1443-1446, X. Türk Tarih Kongresi Bildiriler, C.4, TTK Yay., Ankara 1986.
- STRIPLING, George William Frederick, The Ottoman Turks And The Arabs (1511-1574), Porcupine Pres, Philadelphia 1977.
- ŞAHİN Allahverdi, Reyhan, Özdemiroğlu Osman Paşa ve Dönemi (1527-1585),Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2012.
- TEKİNDAĞ, Şehabeddin, “Suveyş’de Türkler ve Selman Reis’in Arızası”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, I/9 (1968), ss. 77-80.
- TURAN, Şerafettin, “Süleyman Paşa, Hadım”, İA¸ C.XI, ss.194-197, MEB Yay., İstanbul 1977.
- UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı, Osmanlı Tarihi. C.II, TTK Yay., Ankara 1988.
- YAVUZ, Hulûsi, Kâbe ve Haremeyn İçin Yemen’de Osmanlı Hakimiyeti (1517- 1571), Serbest Matbaası, İstanbul 1984.
- __________, “XVI. Asır İslâm Dünyasında Osmanlı-Portekiz MücadelesininSebepleri”, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, XXXI (1985), ss. 48-77.