Author :
Abstract
İkinci Dünya Savaşının başlamasıyla birlikte gelişen harp sanayisinin bazı hammaddelereolan gereksinimi artmıştır. Türkiye bu dönemde savaş sanayisi için gerekli olanhammaddelere sahip olmasına rağmen bu madenleri işleyebilecek sanayiye henüz sahipolmadığından, söz konusu hammaddeleri ihraç etmek zorundaydı. Bu da savaşan devletlerinTürkiye üzerinde baskı yapmalarına neden olmuştur. Bu nedenle krom madeni Türkiyeninİkinci Dünya Savaşı boyunca ihraç ettiği en stratejik madendir.Savaş yıllarında Türkiye en fazla dış ticareti Mihver Devletlerle, özellikle de Almanya ileyapmıştır. Bunun en büyük nedeni müttefiklerin hammadde ihtiyaçlarını çoğunlukla kendi içpiyasalarından karşılayabilmeleridir. Türkiyenin Almanyaya yaptığı krom ihracınaMüttefikler tepki göstermişler ve Almanyaya krom ihracatının durdurulmasını istemişlerdir.Türkiye nakit sıkıntısı çektiğinden ve takas yoluyla krom satışını yapabildiğinden bu baskılarakarşı direnmeye çalışsa da Almanyaya yaptığı krom ihracını durdurmak zorunda kalmıştır.Türkiyenin Almanya ile krom ticaretine son vermesi, dış ticaretinde önemli bir açık meydanagetirmiştir.
Keywords
Abstract
Political and economic results of chrome trade of Turkey in the years of the Second WorldWar the necessity of when the Second World War broke out, the developing war industry forsome raw materials began to incease. Although Turkey had necessary raw materials for warindustry the industry to forge and didnt have these raw materials at this period, it had toexport them. This caused the states at war to put pressure on Turkey. Therefore, the chrome ismost strategic mine that Turkey exported during te Second World War.During the period of war Turkey made the greatest amount of external trade with axisgovernments, especially Germany. The biggest reason for this is that allied powers could meettheir raw material needs in their own markets. The allied powers reacted against Turkeyschrome export to Germany and they wanted it to be stopped. As Turkey had a cash problemand it was able to make chrome sale by exchange method, although Turkey tried to resistagainst the pressure it had to stop chrome export to Germany. That Turkey ended chrometrade with Germany caused trade balance deficit in its external trade.
Keywords
- ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul 1999.
- DERİNGİL, Selim, "İkinci Dünya Savaşında Türk Dış politikası", Tarih ve Toplum, S.35, İstanbul Kasım 1986.
- DERİNGİL, Selim, Turkish Foreign Policy-During The Second War: An Active Neutrality, Cambridge University Pres 2004.
- Germany And The Second World War, V.III, Oxford University Pres, USA 2003.GÜLER, Birgül A. (Ed.), Açıklamalı Yönetim Zamandizini 1929-1939, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 2007.
- GÜRÜN, Kamuran, "Türkiye'yi ikinci Dünya Savaşı'na Sokma Çabaları", Belleten, C.LII, S.204, TTK, Ankara 1998.
- KOÇAK, Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi C. 1 (1938-1945), İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
- McATEER, Sean M., 500 Days, The War in Eastern Europe, 1944-1945, Read Lead Pres, 2009.
- ÖZKAN, Muharrem Selçuk, Türk Basınında II. Dünya Savaşı Konulu HaberlerinSosyal ve Teknolojik Analizi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun 2008.
- SANDER, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi, İstanbul 2000.
- SOYSAL, İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye'nin Siyasal Andlaşmaları, C.I (1920-1945), TTK, Ankara 2000.
- SOYSAL, İsmail, Türk Dış Politikası İncelemeleri İçin Klavuz (1919-1993), Eren Yayınları, İstanbul 1993.
- TUNÇAY, Mete, "İkinci Dünya Savaşı'nın Başlarında (1939-1941) Türk Ordusu", Tarih ve Toplum, S.35 Kasım 1986.
- VANDERLIPPE, John M., The Politics of Turkish Democracy: Ismet Inonu AndThe Formationof The Multi-Party System 1938-1950, State Univercity of Newyork Pres 2005.