XII - XX Yüzyıllar Tarihi Çalışmaları İçin Önemli Bir Arşiv Kaynağı: İşkodra Eyaleti (Arnavutluk) Katolik Kiliseleri Kayıtları
Author :
Abstract
Arnavutluk Devlet Merkez Arşivi'ndeki (Tiran) İşkodra vilayetinin Katolik kiliselerinin kayıtları, farklı alanların araştırmaları için önemli bir arşiv kaynağıdır. Bu arşivler, Arnavut topraklarının tarihi için, özellikle Osmanlı Devletinin hakimiyeti altında oldukları XII-XX. yüzyıllar için, büyük bir tarihi ve kültürel değeri içemektedir. Bu dönemde İşkodra, Kuzey Arnavutluk'taki Katolik kiliselerinin bölgesel bir arşiv merkeziydi. İncelenen İşkodra Başpiskopusluğunun kayıtları, Papalık arşivinin kurallarına ve kısmen Papa'nın doğrudan emirlerine göre oluşturulmuştur. Orijinal belgeleri 1638 yılında başlar ve cami, kilise ve tekke gibi din kurumlarının komünist rejimin diktatörlüğünde kapatıldığı 1967 yılına kadar devam eder. 5417 klasörden oluşan bu arşiv aynı zamanda, papazların periyodik olarak yabancı ülkelerdeki arşiv ve kütüphanelerde yaptıkları araştırmalarda keşfettikleri ve topladıkları XII.yüzyıldan kalma Arnavutluk tarihi ile ilgili belgelerin çok sayıda kopyasını da içermektedir. Bu kayıtların dili Arnavutça, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Latince ve Türkçe’dir. Büyük bir tarihsel değer içermelerine rağmen, şimdiye kadar yerli ve yabancı akademisyenlerin dikkatini çekmemiştir.
Keywords
Abstract
The records of the Catholic churches of Shkoder’s province, which are saved in the State Central Archive of Albania (Tirana), are an important archival source for the researches of different fields. These archives contain a great historic and cultural value for the history of Albanian territories and more wide, during the XII- XX centuries, specially, when they were, under the Ottoman administration. During this period, Shkoder’s city was a regional archive centre of the Catholic churches in Northern Albania. The records of Archbishopric of Shkoder, saved in the looked bookcases, are founded according to the rules of the Papal archive and partly to the direct orders of Pope. Their original documents begin in 1638 year and continue until 1967 year, when the religion institutions as mosques, churches and tekkes are closed from the dictatorship of the communist regime. In these archives, which they contain 5417 folders, are also saved a great number of the copies of the documents about the history of Albania, dating from the XII century, which the priests, periodically, have discovered and collected during their researches in the different archives and libraries of foreign countries. The language of these records is written in the Albanian, French, German, Italian, Latin, and Turkish. Even though they contain a great historical value, the attention of the domestic and foreign scholars to them, until nowadays has been fragmented.
Keywords
- I. Archival resources in the State Central Archive of Albania (AQSH i RSH) 1. Archbishopric of Shkoder, F.132 (1638-1966) 2. Archbishopric of Shkoder, F. 132/A (1892-1911) 3. Franciscan Order F. 133 (1710-1968) 4. Franciscan Order F. 133/A (1763-1965) 5. Jesuit Order F. 134 (1189-1954)
- -Bushati, Hamdi: Shkodra dhe Motet, “Rozafa 1”, Shkoder, 2005,(Ribotim) V.I
- -Bushati, Hamdi: Shkodra dhe Motet, ”Idromeno”, Shkoder, 1999, V.II
- -Frasheri, Kristo: Historia e Qyteterimit Shqiptar, Akademia e Shkencave e Shqiperise, “KRISTALINA -KH’’, Tirane, 2008
- -Frasheri, Sami: Shqiperia dhe Shqiptaret, Translated from”Kamus-ul-alam” by Zyber Hasan Bakiu, “Dajti 2000”, Tirane, 2002
- -Historia e popullit Shqiptar, Akademia e Shkencave e Shqiperise(Instituti iHistorise), “TOENA”, Tirane, 2002, V. I, II