Author :
Abstract
Erken dönemlerden itibaren turizmin gelişmesinde bazı kilometre taşları yaşanmıştır. Tekerleğin icadından çok önce, seyahat çeşitli nedenlerle gerçekleşmişti. Mevsimler değiştikçe ve hayvanlar göç ettikçe, insanlar hayatta kalmak için seyahat ettiler. Bu anlamda Lidyalılar tarafından paranın icadı ve buna bağlı olarak ticaretin gelişmesi seyahat çağının başlangıcı sayılmaktaydı. Eski Mısır ve Babil krallığında ise gezginler için yolların güvenlik altına alındığı, konaklama ve dinlenme amacıyla hanların ve bahçelerin inşa edildiği bilinmektedir. Ayrıca eski Yunanlılarda olimpiyatlar, seyahat olgusunu ortaya çıkarmış ve olimpiyatlara gidenler, kasabalarda konaklayarak turizmin öncülüğünü yapmışlardır. İlk defa Richard Lassels’in 1670 tarihli “Voyage of Italy” adlı eserinde ortaya atılan programlı gezi düşüncesi, kısa sürede aristokratlar ve kalabalık sanatçı grupları tarafından kabul görmüştür.17.ve 18.yüzyıllarda ise aristokrat sınıfında yer alan aileler, çocuklarını iyi planlanmış eğitim seyahatlerine gönderdiler. Bu seyahatleri daha sonra “Grand Tour” adı verilen uzak mesafeli, organize ve günler alan geziler takip etmiştir.18.yüzyıldan itibaren başlayan sanayileşme ve modernleşme hamleleri 19.yüzyıla gelindiğinde tatil, dinlenme ve toplu seyahat gibi yeniliklere yol açtı. İngiltere’de Thomas Cook’un öncüsü olduğu turizm ve seyahat organizasyonları ortaya çıktı. Thomas Cook, organize turizmin erken gelişimine önemli bir pencere açtı. Böylelikle 19.yüzyıl ortasına kadar Avrupa’dan Doğu’ya yapılan bireysel yolculuklar, önceden planlanmış yolculuklara dönüştü. Bu makalede modern turizmin ortaya çıkışı ve Avrupalıların seyahat planlarında Doğu’nun cazibe merkezi haline gelişi konu edinilecektir.
Keywords
Abstract
Since the early times, some milestones have affected the development of tourism. Prior to invention of the wheel, people had travelled due to various reasons. As seasons changed and animals migrated, people travelled to stay alive. In this sense, the invention of money by Lydians and development of trade based on that was regarded as the beginning of the tourism era. It is known that in Ancient Egypt and Babylonia, roads were secured, inns and gardens were built for travelers to stay and rest. Besides, the Olympic Games revealed the tourism phenomenon in Ancient Greeks and the ones going to the Olympics became the pioneers of tourism by staying in towns. The idea of programmed travel firstly initiated in Richard Lassels' work of "Voyage of Italy" dated 1670 was accepted by aristocrats and crowded artist groups in a short time. On the other hand, aristocratic families sent their children to well-planned educational travels in the 17th and 18th century. These travels were followed by long-distance, organized travels that took days called “Grand Tour". Industrialization and modernization after the 18th century led to novelties such as relaxation and group travel in the 19th century. In England, tourism and travel organizations pioneered by Thomas Cook arose. Thomas Cook created a key factor for the early development of organized tourism. Thus, individual travels from Europe to the East until the mid-19th century turned out to be pre-planned travels. This article intends to focus on the genesis of modern tourism and the East being an attraction center for Europeans' travel plans
Keywords
- Economics and Sociology, Vol.33, NO.1, January 1974, ss.1-17. A.Kozak, Meryem, Savaş Evren-Onur Çakır “Tarihsel Süreç İçinde Turizm Paradigması”,
- Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, C.24, S.1, Bahar 2013, ss.7-22. Anderson, Martin, “The Development of British Tourism in Egypt, 1815 to 1850”, Journal of
- Tourism History, Vol.4, No.3, November 2012, ss.259-279. 67A. Arslan-H. A. Polat, a.g.m., s.41. 68 M.Özdemir, a.g.m., s.90. Arslan, Aytuğ - Polat, H. Ali, “Guidance Services and Legal Regulations Aimed at Interpreters
- 19, (2016), ss.40-47. Bakar, Bülent, “Turizm Tarihimizde İdealist ve Öncü Bir Organizasyon: Müstakbilin
- Armağan-II, İstanbul 2008, ss.521-550. Çavuş, Şenol - Ege, Zehra - Eralp, Osman, Türk Turizmin Tarihi: Yapısal ve Sektörel Gelişim,
- Detay Yayıncılık, II.Baskı, Ankara 2013. Çelik, Emre, Osmanlı’nın Ecnebi Misafirleri: Seyyah-Turist, Güzergâh ve Devlet (1863-1914)
- Tarih Anabilim Dalı, Trabzon 2019. Çetin, Emrah, “Osmanlı Turizm Tarihinden Kesitler: Ernest Arman’ın Seyahat Acentesi Kurma
- 2017, ss.1491-1512. Çetin, Emrah,“Türk Turizminin Kurumsallaşma Girişimlerine Bir Örnek: Otelciler Cemiyeti
- Araştırma Makaleleri-1, Gece Akademi, Aralık 2019, Ankara, ss.432-451. Çetin, Zeynep, Avrupalı Gezginler Gözüyle 19.Yüzyıl’da Batı Anadolu (Yayımlanmamış
- Anabilim Dalı, Aydın 2013. Evcin, Erol, “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Turizm ve Tanıtma Faaliyetleri”, Ankara
- Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.55, Güz 2014, s.23-82. Farouk, Rami, Tourism in the Middle East, Continuity, Change and Transformation, Chanview
- Publications, Toronto, 2007. Franklın, Adrian, Tourism: An Introduction, Sage Publications, Londra 2003. Germaner, Semra, Zeynep İnankur, Oryantalizm ve Türkiye, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı
- Yayınları, İstanbul 1989. Gündoğdu, Büşra Nur, Turizmin Tarihi Çevreler Üzerindeki Etkilerinin ve Turistik Alan Yaşam
- Planlama Anabilim Dalı Kentsel Koruma ve Planlama Programı, İstanbul 2019. Hagglund, Betty, Tourist and Travellers, Women’s Non-fictional Writing about Scotland, 1770
- 1830, Channel View Publications, Canada 2010. Hunter, F. Robert, “The Thomas Cook Archive For The Study of Tourismin North Africa and
- the Middle East”, Middle East Studies Association Bulletin, Vol.36, No.2 (Winter 2003),
- 1914”, Middle Eastern Studies, Vol.40, No. 5, (September 2004), s.28-54. Işın, Ekrem, “Grand Tour”dan “Levant”a Seyahat Kültürünün Dönüşümü”, Doğu’nun
- Merkezine Seyahat 1850-1950, Pierre de Gigord Koleksiyonu’ndan İstanbul’da
- Enstitüsü, İstanbul 2015. İnal, Onur, “19. Yüzyıl Seyahat Rehberlerinde İstanbul”, II. Uluslararası Osmanlı İstanbul’u
- Sempozyumu Bildirileri, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 27-29 Mayıs 2014, ss.277-286. Karamustafa, Kurtuluş - Örnek, Nazlı, “Modernite ve Postmodernite Etrafında Şekillenen
- Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Malatya 2014. Kış, Salih, “Alman İmparotoru II. Wilhelm’in Haçlı Rüyası ve 1898 Kudüs Seyahati”, SUTAD,
- S.42, Güz 2017, ss.487-506. Kozak, Nazmi - Kozak, Meryem A. - Kozak, Metin, Genel Turizm, İlkeler-Kavramlar, Detay
- Yayıncılık, Ankara 2014. Laimer, Peter, “Basic Concepts and Definitions: Travel and Tourism (domestic and
- international)”, UNWTO/UNSD WS, 29 June-2 July, Moldova 2010, s.2-10 Nance, Susan, “A Facilitated Access Model and Ottoman Empire Tourism”, Annals of Tourism
- Recearch, Vol. 34, No.4, 2007, s.1056-1077. Özdemir, Mehmet, “Türkiye’de Turizmin Başlaması: Osmanlı’da Sanayileşme Çabaları: Sergi
- Dergisi, C.22, S.1, Bahar 2011, ss.87-90. Polat, Hasan Ali - Arslan, Aytuğ, “The Rice of Popular Tourism in the Holy Land: Thomas
- Tourism Management, 75, 2019, ss.231-244. R. Goeldner, Charles-J.R.Ritchie, Tourism: Principles, Practices, Philosophies, John
- Wiley&Sons. INC, 9.baskı, Canada 2003. Rabotic, Branislav,“Special-Purpase Travel in Ancient Times: “Tourism” BeforeTourism?”,
- Turisticko Poslovanje, December 2014, s.5-17. Ryad, Umar, “The Hajjand Europe in the Age of Empire”, Brill, Leiden /Baston 2017, ss.47Çallı, Didar S., “Uluslararası Seyahatlerin Tarihi Gelişimi ve Son Seyahat Trendleri
- Doğrultusunda Türkiye’nin Konumu”, Turizm ve Araştırma Dergisi, C.4, S.1, 2015, ss.4- Kütükoğlu, Mübahat S., Osmanlı Belgelerinin Dili, (Diplomatik), Türk Tarih Kurumu
- Yayınları, Ankara 2018. Searight, Sarahn - Wagstaff, Malcolm, “Travellers in theLevant: VoyagersandVisionaries”,
- PublishedbyAstene, CMEIS, Universityof Durhaim2001. Solmaz, Seyit Ahmet, “Turizmin Doğuşu: Sosyolojik Bir Olgu Olarak Turizm Nasıl Ortaya
- Çıktı?”, Journal of Social, HumanitiesandAdministrativeSciences, C.5, S.19, 2019,
- İstanbul 2018. Toprak, Zafer, “Seyyah’tan Turist’e, Sınâat’tan Endüstri’ye: Ecânib Sınâatı”, Türkiye Ecânib
- Sınâatı ya da Turizm Endüstrisi, Tarih Vakfı Yayını, S.6, Temmuz 1993, İstanbul, Towner, John, “What is Tourism’s History?”, Tourism Managemet, vol.16, No.5, 1995, ss.339Turna, Nalan, “Geç Dönem Osmanlı İmparatorluğu’nda Seyahat Varakaları ve Kadınlar”,
- Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, C.6, S.14, Mart 2019, ss.155-177. Turna, Nalan, 19.yy’den 20.yy’ye Osmanlı Topraklarında Seyahat, Göç ve Asayiş Belgeleri
- Mürûr Tezkereleri, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2013. Yıldız, Zafer, “Turizmin Sektörünün Gelişimi ve İstihdamı Üzerindeki Etkisi”, Süleyman
- Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, C.3, S.5, 2011, ss.54-71. Yılmaz, İlkay, Serseri, Anarşist ve Fesadın Peşinde, II. Abdülhamid Dönemi Güvenlik
- Yurt Yayınları, İstanbul 2014. Arşiv Kaynakları Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) BOA,C.DH, 249/12418 BOA,AE.SMHD.II, 45/2977 BOA, DH.TMIK.M, 44/6 BOA, DH.HMŞ, 15/24 BOA, Y.PRK.ASK, 45/36 BOA, DH.ŞRF, 264/112 BOA, Y.PRK.ASK, 179/88 BOA, Y.PRK.MYD, 23/72 BOA, DH.EUM.MTK, 80/53 BOA, DH.MKT, 1819/46
- İnternet https://www.britannica.com/topic/tourism https://www.pearsonhighered.com/assets/samplechapter/0/1/3/4/0134484487.pdf https://tourismnerd.files.wordpress.com/2017/02/intrototourismandhospitalityinbc.pdf