Author :
Abstract
Dünyada ve ülkemizde son dönemlerde tarihçilerin genişleyen konu yelpazesi içinde suç olgusu sıklıkla işlenmektedir. Bu bağlamda Osmanlı tarihi kapsamında suçu sosyal boyutlarıyla irdelemek, literatüre çeşitlilik katmak ve Türkiye Cumhuriyeti’nin devraldığı imparatorluk mirasının küçük bir kesitini de olsa gün yüzüne çıkarmak için gereklidir. 16. yüzyılda Kandıra’da suç unsurunun incelendiği bu çalışma, yukarıda ifade edilen çaba doğrultusunda, çok yönlü olarak mühimme defterlerine ait hükümler ışığında oluşturulmuştur. Çalışma, giriş ve sonuç ile beraber beş ana bölümden meydana gelmektedir. Kandıra’da 16. yüzyılda işlenen suç çeşitlerinin her biri için ayrı bir başlık açılmıştır. Bu suçlar; suhte faaliyetleri, devlet görevinde ihmal ve usulsüzlük içeren taşra görevlilerinin suçları, fiziksel suçlar kapsamındaki vücut bütünlüğüne yönelik suçlar; malvarlığına yönelik suçlar ile asker, devlet görevlisi ve esir firarı, şeklindedir. Çalışma, birçok sosyal huzursuzluğun yaşandığı Kandıra’da, merkezin, bölgedeki etkisini göstermesi açısından da aydınlatıcı olmak hedefindedir. Suç tarihinden bir örnek olarak bölgedeki suçlar hakkında mühimme defterlerine göre çıkarımlar yapılmıştır. Bu belgelerin araştırmacıya söylediği çok şey olmakla beraber tarihsel kurgu oluşturulurken meydana gelen eksikler konusunda sessiz kalmak tercih edilmiştir. Bununla beraber suç olgusu çok yönlü olarak incelenmeye çalışılmış ve münferit örnekler de göz ardı edilmemiştir. Ayrıca Osmanlı hukukunun işleyişi hakkında fikir verebilecek nitelikte bilgileri haiz Kandıra’nın suç tarihinin, örneklik teşkil edecek verileri bulunduğu için günümüz toplumuna katkı sağlaması umulmaktadır.
Keywords
Abstract
The crime case has been processed in the expanding range subject of historians at the world and our country in the last years. In this concept, to search crime by social dimensions within the scope of Ottoman history is necessary for supporting literature diversity and bringing forth a small section of the empire that had been taken over by the Turkish Republic. This study has been examined the crime case at Kandıra on 16th. century is investigated in the light of records of imperial state decrees multi-dimensionally in accordance with the effort mentioned above. The study is composed of five basic sections with an introduction and a conclusion. For every kind of crime committed at Kandıra in the 16th. century, a new title is done. These crimes are actions of students of madrasah firstly, rural official's crimes as the neglects and irregularities at the work of state; crimes against physical integrity in the scope of physical crimes; desertion of soldier, state officials, and slave; offenses against property. The study is a targeted eye-opener in terms of showing the influence of central government at the Kandıra where lots of social unrests were lived. Inferences according to a record of the imperial court are done about crimes at the place as being an example of crime history. As soon as these decrees have lots of words for researchers, stay silent is preferred for missings creating the historical fiction. Nonetheless, criminal case is tried to search multi-dimensionally and discrete samples are not unminded. Moreover, making supports are hoped for samples for today from point of view crime history of Kandıra, has information about how the Ottoman legal processes were.
Keywords
- Arşivi Daire Başkanlığı Divan-ı Hümayun Sicilleri Dizisi: 1, Ankara 1993. 12 Numaralı Mühimme Defteri: 978-979/1570-1572, 1, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Divan-ı Hümayun Sicilleri Dizisi: IV, Ankara 1996.
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Divan-ı Hümayun Sicilleri Dizisi: V, Ankara 1998.
- Yayınları, İstanbul 2009. Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Tarih ve Hukuk Istılahları Kamusu, Osmanlı Araştırmaları Vakfı
- Uluslararası Gazi Akçakoca ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu, Kocaeli ( 02-04-Mayıs 2014),
- s. 447-463. Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara 2002. Ekin, Ümit, “Seyahatnamelerdeki İzmit İle İlgili Veriler Nasıl Değerlendirilebilir? (16. Ve 17.
- Mayıs 2014), s. 253-263. Emre, Yunus, Nasihatler Kitabı: Risaletü’n-nushiyye, Hazırlayan: Doç. Dr. Ziya Avşar, Eskişehir
- 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti, Sistem Ofset, Ankara 2013. Eren, Yunus, 34 Numaralı ve H. 986/ 1578 Tarihli Mühimme Defteri (s. 1-164) İnceleme-Metin,
- Enstitüsü, İstanbul 2011. İbrahim-i Halebi, İzahlı Mülteka el-Ebhur Tercümesi, Mütercim: Mustafa Uysal, Ahmet Sait
- Matbaası, İstanbul 1973. http://www.osmanlicaturkce.com/?k=fesad&t=%40, erişim tarihi: 26.10.2020. Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II, Milli Eğitim Basımevi,
- İstanbul 1983. Pierce, Leslie, Hürrem Sultan, Çev. Renan Akman, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2019.
