KUZEY KIBRIS'TAKİ KONUŞULAGELEN EFSANELERİN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS TURİZMİ PERSPEKTİFİNDE ANALİZİ
Author :
Abstract
Kıbrıs, yüzyıllar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bu nedenle birçok kültürü bünyesinde harmanlamış, somut ve somut olmayan kültürel değerlerle eşsiz kimliğini ortaya koyan Akdeniz'in üçüncü büyük adasıdır. Çalışmanın amacı, alternatif turizm türleri içerisinde değerlendirilebilecek olan Kuzey Kıbrıs'ın somut olmayan kültürel miras değerlerinden efsane, rivayet ve mitolojik öğelerin etkilerinin sektör temsilcileri tarafından farkındalıklarını belirlemek, karşılaştıkları soruları ortaya çıkarmak ve konuya çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmanın araştırma bölümünde, Kuzey Kıbrıs'ta turizm alanında söz sahibi olan sektör temsilcilerinin, akademisyenlerin ve yöneticilerin bölgedeki somut olmayan kültür varlıkları hakkındaki farkındalıkları araştırılmış ve bu alanda yaşadıkları sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış ve veriler tematik analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre tüm katılımcılar, Kuzey Kıbrıs'taki somut olmayan kültürel miras varlıklarının kültür turizminin oluşumunu etkileyen faktörler arasında olduğuna kuvvetle inanmaktadırlar. Öte yandan, katılımcılar, hem Kuzey Kıbrıs'ı daha önce ziyaret etmiş turistlerin hem de ülkedeki turizm çalışanlarının, ülkenin somut olmayan kültürel miras değerleri hakkında yeterli derecede bilgi sahibi olduğuna inanmamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre ülkedeki siyasiler, katılımcılar tarafından kabul edilen somut olmayan kültürel miras değerlerine yeterince önem vermemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada ziyaretçilerin, yerel halkın ve hükümetlerin somut olmayan kültürel miras değerlerine yönelik farkındalıklarının nasıl geliştirilebileceği ve somut olmayan kültürel miras varlıklarının turizm endüstrisine katkısının nasıl artırılabileceğine yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Cyprus is the third largest island of the Mediterranean, which has hosted many civilizations for centuries and therefore blended many cultures within its body, revealing its unique identity with tangible and intangible cultural values. The aim of the study is to determine the awareness of the effects of legends, rumors, and mythological elements from the intangible cultural heritage values of Northern Cyprus, which can be evaluated in alternative tourism types, by the sector representatives, to determine the questions they encounter and to propose solutions. In the research part of the study, it has been tried to determine the problems experienced by the sector representatives, academicians, and administrators in the field of tourism in Northern Cyprus, while they are aware of the intangible cultural assets in the region and they are brought into tourism. In the research, a structured interview technique was used and interviews were held with tourism sector representatives, and the data were subjected to thematic analysis. According to the results of the research, all participants strongly believe that the intangible cultural heritage assets in Northern Cyprus are among the factors that affect the formation of cultural tourism. On the other hand, participants do not believe that neither the tourists who have visited Northern Cyprus before, nor tourism workers in the country, have enough knowledge about the country's intangible cultural heritage values. According to results Governors and Politicians in the country do not pay sufficient importance to the intangible cultural heritage values, admitted by participants. Therefore in this study, has made a few suggestions towards how to improve awareness of intangible cultural heritage values by visitors, locals, and governments and also increase the contribution of intangible cultural heritage assets to the tourism industry.
Keywords
- 17 Öcal Oğuz, “UNESCO, Kültür ve Türkiye”, Milli Folklor, 19 (73), 2007, p.6.
- 18 Esma Akpirinç, “Yerel Halkın Kültürel Miras Algısı, Farkındalığı Ve Deneyimi: Şanlıurfa Örneği”, T.C Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019, p.5.
- 19 Zihniye Okray, “Kıbrıs Türk Efsanelerinde Kadın ve Kadın İmgesi”, Türk Dünyasında Kadın Algısı, , Cilt:2, Manisa 2016, p.837, p.837-838
- 20 Tuncel Bağışkan, “Kıbrıs’ın Geçmişine Yolculuk”, Kıbıs Türk Yazarlar Birliği Yayını, 2018, p.25
- 21 Muammer Ak, “Türk Halk Dindarlığı ve Evliya İnancı: Sosyolojik Bir Yaklaşım”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırmaları Dergisi, 2018, sayı:86, p.95
- 22 Ayşe Çakır, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Yatırlar ve Kutsal Adak Yerleri”, Yakın Dogu Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa 2009; T. Bağışkan, ibid.
- 23 Reşad Öngören, “Sufi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, 2009, p.471-472.
- 24 Zekai Altan, “Gizemli Kıbrıs”, Okman Printing, 3. Baskı, 2016; T. Bağışkan, ibid.
- 26 Budak, Dursun, “Anadolu’da Yaşamış Aziz ve Azize Hayatlarının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi”,Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri, A.B.D. Dinler Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2012i p.4.
- 27 Z. Altan, ibid.; T. Bağışkan, ibid.; A. Çakır, ibid.; Ali Nesim, , “Templos-Zeytinlik", Halk Bilimi Dergisi, Sayı:51, Halk Sanatları Vakfı Yayını, , Lefkoşa 2003.
- In this study, the effects of legends, rumours and mythological elements from theintangible cultural heritage assets of North Cyprus on tourism were investigated from theperspective of academicians, politicians and sector representatives. At the end solutions will beoffered to the identified problems according to the obtained results. Thus the aim of the studydetermined as investigate the intangible cultural heritage found in Northern Cyprus and its effectson the country's tourism economy within cultural tourism, an alternative tourism type with anincreasing potential in today's tourism industry. Within the scope of the findings, the study's mainpurpose is to investigate the methods by which the country's heritage will be preserved, promoted, 29 Parakos, Stass, Kıbrıs Mitolojisi, Galeri Kültür Yayınları, 1. Baskı, 2018.
- 30 Eleni Lytras and Charis Psaltis, “Formerly Mixed Villages in Cyprus: Representations of the Past, Present and Future”, K&L Lithofit, 2011, Nicosia, Cyprus, p.10
- 31 Nesim, Ali and Öznur, Şevket, Kıbrıs Efsaneleri, Tipografart Basım Yayın, Lefkoşa 2017.
- 32 Kızılduman, Bülent, “Kıbrıs’ta Çözümü Beklerken Kültürel Mirasa Sahip Çıkmak: Kaleburnu Kral Tepesi KurtarmaKazısı”, Yenidüzen Gazetesi, 2017, https://www.yeniduzen.com/kibrista-cozumu-beklerken-kulturel-mirasa-sahip- cikmak-kaleburnu-kral-tepesi-kurtarma-92436h.htm, Accessed: 17.06.2021.
- In scope of content analysis of qualitative data, data gathered from interview process wereconverted into text, namely transcription. Although qualitative content analysis was deemed to be33 Cohen Debora and Crabtree Benjmin, "Qualitative Research Guidelines Project." July 2006.http://www.qualres.org/HomeSemi-3629.html34 Golafshani, Nahid, “Understanding Reliability and Validity in Qualitative Research. The Qualitative Report”, 8 (4), 2003, s. 597-606. Retrieved from http://nsuworks.nova.edu/tqr/vol8/iss4/6
- The research was conducted through one-to-one interviews with people working inNorthern Cyprus between March 1 and March 30, 2021. During the interviews with the sectorrepresentatives, the questions in the form used as a data collection tool were asked orally and theanswers given were noted in the questionnaire form by the researchers. The interviewees are listed35 Mayring, Philipp, “Qualitative Content Analysis”, Forum: Qualitative Social Research Sozialforschung, Volume 1, No. 2, Art. 20, 2000.
- 36 Robert Bogdan and Sari Knopp Biklen, Qualitative research for education. An introduction to theories and methods, (5th e.d.) Boston. MA: Pearson Education Inc., 2007.
- 37 Hilal Çelik, et. al. , “Nitel Veri Analizi ve Temel İlkeleri”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(1), p. 379-406, 2020, doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m , p.381
- 38 Pat Rose, et. al., “Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods innursing”, Journal of Advanced Nursing. 21(6),1995, p.1123-1129. https://doi.org/10.1046/j.1365- 2648.1995.21061123.x, p.1124
- 39 Amedeo Giorgi, “The Theory, Practice, and Evaluation of The Phenomenological Method As A Qualitative ResearchProcedure”, Journal of Phenomenological Psychology, 28(2), 1997, p. 235–260. doi:10.1163/156916297X00103, p.40 Melike Tekindal and Şerife Uğuz Arsu,“Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik Yaklaşımın Kapsamı Ve Sürecine Yönelik Bir Derleme”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 2020, p. 153- 182, p.156
- The representatives of the industry argue that there are deficiencies in promoting the richheritage of the region and in raising awareness for presenting this wealth to the larger masses. Inthis context, the first initiative that is expected to yield results in the shortest term will be raisingthe awareness of tourism professionals in terms of cultural values like Turkish Republic did in41 Erkan Akgöz and Yüksel Gürsoy,‘‘Turizm eğitiminde yabancı dil öğrenme, istek ve kararlılıkları: Selçuk Üniversitesi Beyşehir örneği’’, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, C.2, Sayı: 1, 2014, p. 21-29, p.23.
- 42, Huong T. Bui and Timothy J. Lee, “Commodification and politicization of heritage: Implications for heritage tourismat the Imperial Citadel of Thang Long, Hanoi (Vietnam). ASEAS”, Austrian Journal of South-East Asian Studies, 8(2), 2015, p. 187
- 43 Türkiye Cumhuriyeti, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Mesleki Turizm Eğitimi ve Başvurusu, (2014),https://aregem.ktb.gov.tr/TR-13202/mesleki-turizm-egitimi-ve-basvurusu.html, Accessed: 25.03.2021
- 44 Remzi Gemci, et. al, “Markalar Ve Markalaşma Şartları”, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2009, p.108
- Ak, Muammer, “Türk Halk Dindarlığı ve Evliya İnancı: Sosyolojik Bir Yaklaşım”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırmaları Dergisi, 2018, sayı:86, p. 95-110.
- Akgöz, Erkan and Gürsoy, Yüksel,‘‘Turizm eğitiminde yabancı dil öğrenme, istek vekararlılıkları: Selçuk Üniversitesi Beyşehir örneği’’, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, C.2, Sayı: 1, 2014, p. 21-29.
- Akpirinç, Esma, “Yerel Halkın Kültürel Miras Algısı, Farkındalığı Ve Deneyimi: ŞanlıurfaÖrneği”, T.C Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- Aktan, Can Coşkun andTutar, Hasan, “Bir Sosyal Sabit Sermaye Olarak Kültür”, Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, Cilt 6, Sayı 20, 2007.
- Altan, Zekai, “Gizemli Kıbrıs”, Okman Printing, 3. Baskı, 2016.
- Bağışkan, Tuncel, “Kıbrıs’ın Geçmişine Yolculuk”, Kıbıs Türk Yazarlar Birliği Yayını, 2018.
- Bogdan, Robert and Biklen, Sari Knopp, Qualitative research for education. An introduction to theories and methods, (5th e.d.) Boston. MA: Pearson Education Inc., 2007.
- Budak, Dursun, “Anadolu’da Yaşamış Aziz ve Azize Hayatlarının Dinler Tarihi AçısındanDeğerlendirilmesi”, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri, A.B.D. Dinler Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
- Bui, Huong T and Lee, Timothy J., “Commodification and politicization of heritage: Implicationsfor heritage tourism at the Imperial Citadel of Thang Long, Hanoi (Vietnam). ASEAS”, Austrian Journal of South-East Asian Studies, 8(2), 2015, p. 187-202
- Can, Müşerref, “Çalışma Raporu, Kültürel Miras Ve Müzecilik, 2009”, https://teftis.ktb.gov.tr/Eklenti/1279,muserrefcanpdf.pdf?0 Accessed: 21.12.2020.
- Can, Şefik, Klasik Yunan Mitolojisi, Ötüken yayınları, 19. Basım, 2020.
- Cohen Debora and Crabtree Benjmin, "Qualitative Research Guidelines Project." July 2006.Çakır, Ayşe, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Yatırlar ve Kutsal Adak Yerleri”, Yakın Dogu Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa 2009.
- Çelik, Hilal, Başer Baykal, Nur and Kılıç Memur, Hale; “Nitel Veri Analizi ve Temel İlkeleri”,Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(1), p. 379-406, 2020, doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m
- Çımat Ali and Bahar Ozan, “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, S.6, 2003, p.1-18.
- Emekli, Gözde, “Kültür Mirasının Turizm Aracılığı ile Değerlendirilmesi: Kültürel Turizm veİzmir”, Kültür Turizmi Çalıştayı İzmir Kalkınma Ajansı-Buca Belediyesi Buca İlçesinin Eko turizm ve Kültür Turizmi Sektör Analizi Projesi 8 Şubat 2012-Buca, 2012.
- Fichter, Joseph, Sosyoloji Nedir?, (Çev. Nilgün Çelebi) İstanbul: Anı Yayıncılık, 2002.
- Gemci, Remzi; Gamze Gülşen and F. Müge Kabasakal, “Markalar Ve Markalaşma Şartları”,Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2009, 105-Giorgi, Amedeo, “The Theory, Practice, and Evaluation of The Phenomenological Method As AQualitative Research Procedure”, Journal of Phenomenological Psychology, 28(2), 1997, p. 235–260. doi:10.1163/156916297X00103
- Golafshani, Nahid, “Understanding Reliability and Validity in Qualitative Research. TheQualitative Report”, 8 (4), 2003, s. 597-606. Retrieved from http://nsuworks.nova.edu/tqr/vol8/iss4/6
- Gümüşçü, Osman, “Tarihi Coğrafya ve Kültürel Miras”, Erdem Dergisi, Sayı: 75, 2018, p. 99-Hampton, Mark. P and Chrıstensen, John. “Competing Industries in Islands a New Tourism Approach”, Annals of Tourism Research”, 34 (4), 2007, p. 998–1020.
- Kızılduman, Bülent, “Kıbrıs’ta Çözümü Beklerken Kültürel Mirasa Sahip Çıkmak: KaleburnuKral Tepesi Kurtarma Kazısı”, Yenidüzen Gazetesi, 2017,https://www.yeniduzen.com/kibrista-cozumu-beklerken-kulturel-mirasa-sahip-cikmak- kaleburnu-kral-tepesi-kurtarma-92436h.htm, Accessed: 17.06.2021.
- Lytras, Eleni, and Psaltis, Charis, “Formerly Mixed Villages in Cyprus: Representations of the Past, Present and Future”, K&L Lithofit, 2011, Nicosia, Cyprus.
- Madran, Emre, Taşınmaz Kültürel Mirasın Korunması İlkeler, Mevzuat, Yöntem ve Uygulamalar.TMMOB (Türkiye Mimarlar Odası Sürekli Gelişim Merkezi) Çizgi Basım Yayın, İstanbulMayring, Philipp, “Qualitative Content Analysis”, Forum: Qualitative Social Research Sozialforschung, Volume 1, No. 2, Art. 20, 2000.
- Mejuyev, Vadim, Kültür ve Tarih” , Başak Yayınları, Ankara 1987.
- Nesim, Ali, “Templos-Zeytinlik", Halk Bilimi Dergisi, Sayı:51, Halk Sanatları Vakfı Yayını, , Lefkoşa 2003.
- Nesim, Ali and Öznur, Şevket. Kıbrıs Türk Kültürü ve Kıbrıs Efsaneleri, Gökada Yayınları, Lefkoşa 2012.
- Nesim, Ali and Öznur, Şevket, Kıbrıs Efsaneleri, Tipografart Basım Yayın, Lefkoşa 2017.
- Okray, Zihniye, “Kıbrıs Türk Efsanelerinde Kadın ve Kadın İmgesi”, Türk Dünyasında Kadın Algısı, , Cilt:2, Manisa 2016, p.837.
- Oğuz, Öcal, “UNESCO, Kültür ve Türkiye”, Milli Folklor, 19 (73), 2007.
- Öngören, Reşad, “Sufi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, 2009, p:471-472, available at: https://islamansiklopedisi.org.tr /sufi Accessed:21.03.2021
- Özcan, Can and Kayhan, Selim, “Ada Ülkelerinde Turizm Talebi: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Örneği”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (31), 2015, p. 109-134.
- Özyürek, Mustafa, Karamanoğlu, Mehmet, Özler, Fikri, Selçuk, Halil, Taş, Rasim, Beratlı, Ulaşand Mercan Girgin Gülay, Kıbrıs Türk Tarihi, KKTC Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları,Rose, Pat, Beeby, Jane and Parker, David, “Academic rigour in the lived experience of researchersusing phenomenological methods in nursing”, Journal of Advanced Nursing. 21(6),1995, p.1123-1129. https://doi.org/10.1046/j.1365- 2648.1995.21061123.x
- Parakos, Stass, Kıbrıs Mitolojisi, Galeri Kültür Yayınları, 1. Baskı, 2018.Tekindal, Melike and Uğuz Arsu, Şerife, “Nitel Araştırma Yöntemi Olarak FenomenolojikYaklaşımın Kapsamı Ve Sürecine Yönelik Bir Derleme”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 2020, p. 153- 182.
- Türkiye Cumhuriyeti, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Mesleki Turizm Eğitimi ve Başvurusu, (2014),https://aregem.ktb.gov.tr/TR-13202/mesleki-turizm-egitimi-ve-basvurusu.html, Accessed: 25.03.2021.
- Unesco, “The General Conference of the United Nations Educational, Scientific and CulturalOrganization meeting in Paris from 17 October to 21 November 1972”, seventeenth session,1972,
- http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/BPI/pdf/Unesco_General_en. pdf, Accessed: 15.02.2021
- laws/frequently-asked-questions/definition-of-the-cultural-heritage, Accessed: 17.06.2021 Unesco, Diversity of Cultural Experissions
- https://en.unesco.org/creativity/sites/creativity/files/cdis/heritage_dimension.pdf, Accessed: 15.02.2021.
- Miras-%C4%B0htisas-Komitesi, Accessed: 21.12.2020.
- Unesco, “Sustainable Development, Policy Document for the Integration of a SustainableDevelopment Perspective into the Processes of the World Heritage Convention”, 2015, https://whc.unesco.org/en/sustainabledevelopment/Accessed: 18.02.2021
- Yamak, Nebiye, Tanrıöver, Banu and Güneysu, Filiz, “Turizm – Ekonomik Büyüme İlişkisi:Sektör Bazında Bir İnceleme” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 2, 2012, p. 205-220.
- Yıldız, Sevcan and Özerden, Seden “Soyut ve Somut Kültürel Miras: Klazomenai- Anaksagoras– Skopelianos Örneği”, 4th International Congress on Multidisciplinary Studies at: Kyrenia, Cyprus, 2018, p.272-274.
- Yıldız, Sevcan and Özerden, Seden, “KKTC ve Turizm: Salamis Harabelerinin KKTC Turizmi İçindeki Yeri”, Sosyal ve Liberal Bilimlerde Yeni Yönelimler 2, 2017, p.652.
