Author :
Abstract
Bugün Suriye devleti sınırları içerinde yer alan Selemiye, Hama iline bağlı bir yerleşim yeridir. Asi (Orontes) Nehri’nin doğusunda ve denizden 459 yükseklikte bulunan Selemiye, verimli bir ova üzerinde kuruludur. Şehrin önemi Palmira şehri ile Irak’tan gelen büyük yolun kavşağında olmasından ileri gelmektedir.
Memlukler zamanında idarî bakımdan Hama’ya bağlanan Selemiye, 16 Yüzyılda Şam ve çevresindeki hudut sahalarından biriydi. Memlukler devrinde de bir takım imar edilen şehir, Şam şehrinin kısa süreliğine Moğolların hâkimiyetine girdiği bir de savaşa ev sahipliği yapmıştır. Selemiye, Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sonucu Osmanlı topraklarına katılmıştır. Önceleri Şam (Arap) Beylerbeyiliği’nin sınırları içinde bulunan Selemiye, 1550 yılında kurulan Halep Beylerbeyiliği’ne bağlı bir sancağı olarak teşkilatlandırılmıştır.
XVI. Yüzyılda bölgenin küçük şehirlerinden biri olan Selemiye, idari bakımdan Selemiye ve Ala adlı iki nahiyeden oluşmaktaydı. Nüfus olarak kalabalık bir merkez olma özelliğinden yoksundu. Toprak yönetim tarzı olarak çift-hane sistemi uygulanmaktaydı.
Bu çalışmada 524 nolu tahrir defterine göre XVI. yüzyılın ikinci yarısında Selemiye sancağının idari, iktisadi ve nüfus durumu üzerinde durulacaktır.
Keywords
Abstract
Located within the borders of the Syrian state today, Salamiyah is a settlement in the province of Hama. Located to the east of the Orontes River and at an altitude of 459, Salamiyah is built on a fertile plain. The importance of the city is due to the fact that it is at the junction of the city of Palmyra and the great road from Iraq.
Salamiyah, which was administratively connected to Hama during the Mamluks period, was one of the border areas in and around Damascus in the 16th century. The city, which was reconstruct during the Mamluk period, also hosted a war in which the city of Damascus was under the rule of the Mongols for a short time. Selemiye joined the Ottoman lands as a result of Yavuz Sultan Selim's expedition to Egypt. Salamiyah, which was previously within the borders of the Damascus (Arab) Beylerbeyilik, was organized as a subordinate of the Aleppo Beylerbeyilik, which was established in 1550.
Salamiyah, which was one of the smaller cities of the region in the 16th century, was administratively comprised of two towns, namely Salamiyah and Ala. It lacked the characteristic of being a crowded center in terms of population. The çift hane system was used as the land management method.
In this study, the administrative, economic and population situation of the Salamiyah sanjak will be emphasized in the second half of the 16th century according to the tahrir defter no. 524.
Keywords
- Akdağ, Mustafa, “Osmanlı Müesseseleri Hakkında Notlar”, DTCFD, Cilt: XIII, Sayı: 1-2, 1995, s. 27-51.
- Avcu, Ali, “Fatimî-Karmatî İlişkisine Dair Mülahazalar”, CÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XIII, Sayı: 2, 2009, s. 243-265.
- Çağatay, Neşet, “Osmanlı İmparatorluğunda Re’ayadan Alınan Vergi ve Resimler”, AÜDTCFD, Cilt: V, 1947, s. 483-511.
- Çakar, Enver, Doğu Akdeniz Sahilinde Bir Osmanlı Sancağı: Trablus (1516-1579), Ankara, 2012.
- Çakar, Enver, XVI. Yüzyılda Haleb Sancağı (1516-1566), Elazığ, 2003.
- Emecen, Feridun, “Çift Resmi”, DİA, Cilt: VIII, İstanbul, 1993, s. 309-310.
- Ergenç, Özer, XVI. Yüzyılda Ankara ve Konya, Ankara, 1995.
- Göyünç, Nejat,”Hâne”, DİA, Cilt: XV, İstanbul, 1997, s. 552-553.
- Hizmetli, Sabri, “Karmatîler”, DİA, Cilt: XXIV, İstanbul, 2001, s. 510-514
- Honingman, E., “Yafa”, İA, Cilt: XIII, İstanbul, 1986, s. 330
- İbn hurdazbih, Yollar ve Ülkeler Kitabı, (çev. Murat Ağarı), İstanbul, 2008.
- İnalcık, Halil, “Osmanlılarda Raiyyet Rüsumu”, Belleten, Cilt: XXIII, Sayı: 92, Ankara, 1959, s. 575-610.
- Karamursal, Ziya, Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, Ankara, 1999.
- Kılıç, Mustafa, “Âlim ve Devlet Adamı Olarak Eyyubî Meliki “el-Melikü’l-Muazzam” (576-624/1180-1227)”, CÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: X, Sayı: 2, 2006, s. 343-361.
- Masignon, L., “Karmatiler”, İA, Cilt: VI, İstanbul, 1977, s. 352-359.
- Nasıroğlu, Mehtap, Osmanlı Yönetiminde Hama (1516-1600), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Elazığ, 2014.
- Runciman, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi, III, (çev. Fikret Işıltan), Ankara, 1992.
- Sevim, Ali, Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi, Ankara, 1983.
- Şeşen, Ramazan, Salâhaddin Eyyûbî ve Devri, İstanbul, 2000.
- Şeşen, Ramazan, Salahaddin’den Baybars’a Eyyubiler-Memluklar (1193-1260), İstanbul, 2007.
- Tan, Muzaffer, “Erken Dönem İsmaililik ve Temel Görüşleri”, EKEV Akademi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 39, Bahar 2009, s. 73-86.
- Taşkın, Ünal, “Osmanlı Hâkimiyetinin İlk Yıllarında Filistin’de Timar Sistemi (Gazze ve Kudüs Sancakları Örneği)”, Ekev Akademi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 56, 2013, s. 39-54.
- Taşkın, Ünal, Osmanlı İdaresinde Safed (1516-1600), Elazığ, 2011.
- Yılmaz, Saim, “Halife Müktefî Döneminde (289-295/902-908) Mısır ve Suriye’nin Yeniden Abbâsî Hakimiyeti Altına Alınması”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, 2005, s. 71-100.
