Author :
Abstract
Cadaloz gazetesi Nurettin Rüştü ve Haydar Rüştü tarafından 1911 yılında Osmanlı Devleti’nde yayımlanmaya başlamış olan bir mizah gazetesidir. Hafta iki kez ve dört sayfalık olmak üzere yayımlanan Cadaloz gazetesinin ömrü altı aylık bir zaman dilimini kapsar. Mizahi anlamda Fransız uslubu benimsenmiş olup, bu durum karikatür çizim tekniklerine de yansımıştır. Bunun nedeni olarak Cadaloz gazetesinin yayım ekibinin Fransız olması veyahut Fransa’da eğitim görmüş kişilerden oluşması kuvvetle muhtemeldir. Cadaloz gazetesi, yayımlandığı dönem içerisinde sosyo-kültürel, ekonomik, siyasi ve toplumsal birçok alanda hicivsel olarak dönemin bakış açısını yakalamamıza imkân sağlamaktadır. Cadaloz gazetesi ismini Cadaloz adı verilen yaşlı bir karakterden almaktadır. Gazete; kullanmış olduğu üslup ve değinmiş olduğu konular nedeniyle zaman zaman sansüre uğramıştır. Sansüre uğradığı dönemlerde ise Afacan adıyla yayın hayatına devam etmiştir. Çalışmamızda Cadaloz mizah gazetesinin öncelikle fiziksel tanımı yapılarak içeriği hakkında bilgi verilecektir. Ayrıca Cadaloz gazetesinin yayımlandığı dönemde vermiş olduğu siyasi mesajlar, uğramış olduğu baskılar ve bu baskılar neticesinde yayım hayatına veda etmesi anlatılmaktadır. Çalışmamızda Cadaloz gazetesinin perde arkasındaki finansman gücü ve kontrol gücü de sorgulanmıştır. Konuya dair tespitlerimiz Cadaloz mizah gazetesinin sürgündeki sultan II. Abdülhamit’in eşi tarafından organize edildiğini doğrular. Gazetenin kapak sayfasında Cadaloz’a atfedilen peruklu yaşlı kadın figürü ile Abdülhamit’in eşi tasvir edilmiştir.
Keywords
Abstract
Cadaloz newspaper, as a humor paper was issued by Nurettin Rüştü and Haydar Rüştü in 1911. It was released twice in a week with two peer papers and lasted only fors ix months. In terms of humor, the French style was adopted, and this was also reflected in the cartoon drawing techniques. The reason for this is most likely that the editorial team of the Cadaloz newspaper was French or consisted of people who were educated in France. Cadaloz makes us to realize the paradigm of the term that it was published as a humor concerning the socio-cultural, economic and the politics of the society. Cadaloz newspaper was named after an old woman character. The newspaper was subject to censorship from time to time due to the style it used and the subjects it touched upon. During the periods when it was subject to censorship, it continued its publication life under the name Afacan. In our study Cadaloz newspapers’ frame will be introduced and then its context will be scrutinized. The politic messages, the state presure and ending the publication process due to the sencors will be adressed to the term in when Cadaloz newspaper was released. In our study, the financial power and control power behind the scenes of the Cadaloz newspaper were also questioned. Our findings on the subject confirm that the Cadaloz humor newspaper was organized by the wife of the exiled Sultan Abdulhamid II. The cover page of the newspaper depicts the wigged old woman figure attributed to Cadaloz and Abdulhamid's wife.
