1893-1894 YILLARI ARASINDA SİNOP’TA KOLERA SALGINI VE OSMANLI DEVLETİ’NDE KOLERAYA KARŞI ALINAN TEDBİRLER
Author:
Abstract
19. yüzyılın başlarında Hindistan’da ortaya çıkan ve belirli bir süre içerisinde yayılarak tüm dünyayı etkisi altına alan Kolera, Osmanlı Devleti’nde de sosyal ve ekonomik birçok soruna neden olmuştur. Kolera salgını nedeniyle şehirlerin nüfusu azalmakla kalmamış, salgın yüzünden halk yerini yurdunu terk etmek zorunda kalmıştır. Bu hastalık hakkında halkın yeterli bilgisinin olmaması, fakirlik, yetişmiş doktor sayısının azlığı ve halkın kadercilik anlayışı, ciddi oranda nüfus kaybına neden olmaktaydı. Bu durum şehirlerde üretimin düşmesine ve hayat pahalılığına neden oluyordu. 1893 ve 1894 yıllarında kolera salgını İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Erzurum, Trabzon gibi vilayet merkezlerinin yanında küçük çapta olmakla birlikte Sinop’ta da görülmeye başlamıştır. Sinop’un bir liman kenti olması ve tahaffuzhanenin burada kurulması nedeniyle koleraya karşı daha hassas bir konumda bulunmaktaydı. Kolera salgınının Osmanlı coğrafyasında da görülmesi üzerine Osmanlı Devleti, kolera ile mücadele etmek için birtakım önlemler almaya başlamıştır. Bu bağlamda, tahaffuzhanelerin kurulması, ülkeye giriş ve çıkışların yasaklanması, mülki idarelere temizlik konusunda talimatnameler gönderilmesi hep bu önlemler çerçevesinde gerçekleştirilen eylemlerdir. Bu çalışmamızda, koleranın tanımı ve özelliklerini, Osmanlı Devleti’nde hastalığın ortaya çıkması ve yayılmasını, Sinop’taki kolera vakalarını, bunlara karşı alınan önlemleri Başbakanlık Osmanlı Arşiv kaynakları ve tetkik eserlere dayanarak incelemeye çalıştık.
Keywords
Abstract
Cholera, which emerged in India at the beginning of the 19th century and spread over a certain period of time and affected the whole World, caused many socil and economic problems in the Ottoman Empire. Due to cholera epidemic, the population of the cities not only decreased, but because of epidemic, the people had to leave their homeland. Lack of public knowledge about this disease, philanthropy, low number of trained doctors, and the people’s understanding of fatalism caused a serious loss of population. In 1893 and 1894, the cholera epidemic started to be seen in Sinop, albeit ona small scale, as well as in provincial centers such as İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Erzurum and Trabzon. Since Sinop was a part city and the quarantine center was established here, it was in a more sensitive position against cholera. Thereupon, the Ottoman Empire started to take some measures to combat cholera. In this context, the establisment of quarantine centers, prohibition of entering and leaving the country, sending intructions to the civilian admunistrations to the on cleaning are all actions taken within the framework of these measures. In this study, we tried to examine the definition and characteristics of cholere, the emergence and spread of the disease in the ottoman Empire, the cases of cholera in sinop, the precautions taken against them, the Prime Ministry Ottoman Archive sources and some studies.