Author:
Abstract
Osmanlı diplomasisinde tayinat sistemi, belirli kaideler üzere yabancı elçilerin günlük masraflarının devlet hazinesinden karşılanması ve buna mukabil diğer devletlere gönderilen Osmanlı elçilerinin masraflarının da ev sahibi devlet tarafından karşılanması usulüdür. Bu usul Avrupalı elçiler için 1794’te uygulamanın kaldırılışına dek sürmüştür. Osmanlı Devleti’ne gönderilen Avusturya elçilerinin de masrafları Babıali tarafından karşılanmıştır. 18. yüzyılda bu elçilerin önde gelenleri Leopold Talmann (1703-1713), Ludwig von Talmann (1728-1737), Heinrich Freicherr von Penckler (1740?-1755 ve 1761-1766) ve Peter Freiherr von Herbert-Rathkeal (1779-1788 ve 1792-1802)’dır. Avusturya ile siyasi ilişkilerin tayinatlara nasıl yansıdığı, Babıali’nin her bir elçi için başvurduğu uygulamaları hangi parametrelere göre belirlediği ve bazı durumlarda niçin kaide dışına çıkıldığının soruları bu makale dahilinde incelenmektedir. 18. yüzyılda Avusturya ile yaşanan savaşlar ve diplomatik ilişkiler göz önüne alındığında Babıali’nin tayinatları belirleme konusunda belirli politik gelişmeleri ve kadim uygulamaları hep birlikte değerlendirdiği söylenebilir. Avusturya elçilerinin tayinatları üzerine toplu bir incelemeyi içeren ilk çalışma olarak bu makalenin amacı, Osmanlı kaynakları ışığında Avusturya elçilerine verilen tayinatları, ikili ilişkiler ve uluslararası gelişmeler çerçevesinde bir değerlendirmeye tabi tutarak yeni tespitler sunmaktır.
Keywords
Abstract
In the Ottoman diplomacy, “the tayinat” system is the practice of meeting the daily expenses of foreign envoys/ambassadors from the state treasury and the payment of the expenses of the Ottoman envoys sent to other states by the host state within the framework of certain rules. This system lasted for the European envoys until the abolition of the practice in 1794. The expenses of the Austrian envoys sent to the Ottoman Empire were also covered by the Porte. In the 18th century, the prominent of these envoys were Leopold Talmann (1703-1713), Ludwig von Talmann (1728-1737), Heinrich Freicherr von Penckler (1740? -1755 and 1761-1766) and Peter Freiherr von Herbert-Rathkeal (1779-1788 and 1792-1802). This article examines how the political relations between the Ottomans and the Austrian Habsburgs were reflected in the tayinat. In addition, the questions by which parameters the Porte determines the tayinat practices for each envoy and why it goes beyond the rule in some cases are analyzed within this article. Considering the wars and diplomatic relations with the Habsburg Monarchy in the 18th century, it can be said that the Porte evaluates certain political developments and ancient practices altogether in determining tayinats. The purpose of this article, as the first study that includes a collective research on this subject, is to present new ascertainments by subjecting the tayinats given to the Austrian envoys in the light of Ottoman sources, within the framework of bilateral relations and international developments.